Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS)’na göre yapılacak sürdürülebilirlik raporlamaları, çevresel, sosyal ve yönetişim konularında şirketi etkileyebilecek önemli olan tüm etkiler, riskler ve fırsatlar (impact, risk and opportunity (IRO)) hakkında doğru ve ilgili bilgileri içermelidir. Önemlilik değerlendirmesi, işletmenin sürdürülebilirlik konularında raporlanacak objektif kriterlere göre önemli bilgileri belirleme sürecidir. EFRAG tarafından yayımlanan rehberde önemlilik değerlendirmesi ile ilgili spesifik süreçler tanımlanmamakta ve şirketlere bir takdir yetkisi verilmektedir.
a. Önemlilik değerlendirmesinde değer zinciri kapsanmalı
Önemlilik analizlerinde şirketler kendi operasyonlarının yanısıra kaynak yönlü (upstream) ve aşağı yönlü (downstream) olarak tüm değer zincirlerini dikkate almalı. Bunun için değer zincirinin haritalandırılması ve ana paydaşların belirlenmesi gerekiyor. Şirketin değer zincirindeki önemli konuları tespit etmesi, departmanların ana paydaşlarla ilgili yapacakları analizlerin kalitesine bağlı. Şirketler önemli konuları belirledikten sonra ESRS’de yer alan bildirim gereksinimlerine (disclosure requirements) göre açıklamalarını yapmalı. Eğer önemli konu ile ilgili ESRS’de bildirim gereksinimi yer almıyorsa bu durumda şirket kendisine özgü bir bildirim gereksinimi türetebilir.
b. ESRS 2’de yer alan bildirim gereksinimleri kullanılmalı
ESRS 2’de yer alan politikalar, eylemler ve hedeflere yönelik bildirim gereksinimlerinin önemlilik değerlendirmesinden bağımsız bir şekilde zorunlu olarak raporlanması gerekiyor. Eğer şirketin bu alanda herhangi bir çalışması yoksa raporlama yükümlülüğü kapsamında bunu belirtmesi isteniyor. Metri̇kler, önemlilik değerlendirmesine tabidir: İşletme, ilgili Açıklama Gereksinimlerinde tanımlanan bilgilerin önemli olduğunu değerlendirdiğinde bu bilgileri dahil eder, aksi takdirde hariç tutar.
c. Önemlilik değerlendirmesi için tavsiye edilen süreç
Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlamaları Standartlarında önemlilik değerlendirilmesinin nasıl yapılacağına dair spesifik bir yöntem bulunmuyor. Her şirket kendi özgün şartlarına göre bu süreci yürütmeli ve raporlama yaparken önemlilik değerlendirmesini nasıl yaptığını paydaşlarının bilgisine sunmalıdır. Önemlilik değerlendirmesinin aşamaları şu şekilde özetlenebilir:
● Organizasyonun faaliyet gösterdiği bağlamın anlaşılması
● Fiili ve potansiyel etki, risk ve fırsatların (IRO) tanımlanması
● Önemli IRO’ların değerlendirilmesi ve belirlenmesi
● Raporlama
- Önemlilik değerlendirmesi ile özen yükümlülüğü arasındaki bağ
Etkilenen paydaşlarla etkili iletişim süreçlerinin yürütülmesi, önemlilik değerlendirme sürecini zenginleştirir. CSRD’de atıf yapılan uluslararası özen yükümlülüğü araçlarının şirket tarafından işletilmesi beklenir. Bu süreç, işletmenin insanlar ve çevre üzerindeki fiili ve potansiyel etkileri hakkında endişeleri ve beklentilerini anlamalarını sağlar. Ayrıca, sürdürülebilirlik konularının etkilenen paydaş gruplarının bakış açısından önemini doğrulamaya yardımcı olur. Ancak, ESRS paydaş katılımı konusunda belirli bir süreç tanımlamıyor. Şirketlerin büyük bir bölümünde değer zincirindeki sürdürülebilirlik ve iklim risklerini ortaya çıkaracak şekilde sağlıklı işleyen bir özen yükümlülüğü mekanizması bulunmuyor. CSRD kapsamında raporlama yapacak şirketlerin bu kapasitelerini zaman içerisinde artırmalarına ihtiyaç duyuluyor.
- Çifte Önemlilik analizinde uygulanacak kriterler
Şirket, raporlama amaçları için etkilerin önemliliğini ciddiyet ve olasılık kriterlerine göre değerlendirir. Bu aynı zamanda raporlama amaçları için uygun nicel ve/veya nitel eşiklerin belirlenmesini içerir. Ciddiyet, olumsuz etkilerin ölçeği, kapsamı ve telafi edilemez niteliği ile olumlu etkilerin ölçeği ve kapsamına dayanır.
Şirket için maddi riskler ve fırsatlar genellikle etkilerden, bağımlılıklardan ve diğer risk faktörlerinden kaynaklanır. Şirketler, performans, finansal durum, nakit akışları ve sermaye maliyeti dahil finansmana erişim üzerindeki beklenen finansal etkilerle ilgili uygun nicel ve/veya nitel eşiklere dayanarak risklerinin ve fırsatlarının önemliliğini değerlendirir.
- Çifte Önemlilik analizinde GRI ve IFRS S1&S2’nin yeri
Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlaması Standartları (ESRS) çerçevesinde yapılacak çifte önemlilik değerlendirmesinde GRI ve IFRS standartlarından da yararlanılabilir. GRI tarafından benimsenen etki önemliliği ve IFRS’te yer alan finansal önemlilik, ESRS’de yer alan çifte önemliliğin temelini teşkil eder. Gelecek yıllarda bazı şirketlerin hem IFRS S1&S2, hem de ESRS’nin kapsamına girmesi bekleniyor. Bu nedenle Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlaması Standartlarına uygun önemlilik değerlendirmesi yapılırken diğer mükellefiyetlerin yerine yetirilmesi de dikkate alınmalı.
Önemlilk değerlendirmesini tamamlayan bir şirketin aşağıdaki başlıklarda raporlama yapması gerekiyor:
– maddi IRO’larını belirleme ve değerlendirme süreci (ESRS 2 IRO-1);
– maddi IRO’larının strateji ve iş modeli ile etkileşimi (ESRS 2 SBM-3); ve
– sürdürülebilirlik beyanında kapsanan ESRS kapsamındaki bildirim gereksinimleri (ESRS 2 IRO-2)
Yeşil Büyüme bu süreçte sizi nasıl destekler?
Yeşil Büyüme olarak, şirketlerin sürdürülebilirlik konularında etkin ve kapsamlı bir önemlilik değerlendirmesi yapmalarına yardımcı oluyoruz. Bu hizmet kapsamında, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) konularında karşılaştıkları riskleri ve fırsatları belirlemelerine destek sağlıyoruz. Değerlendirme sürecinde, ciddiyet ve olasılık kriterlerine dayalı olarak maddi konuları belirliyor ve bu konuların şirket stratejisi ve iş modeli ile nasıl etkileşime girdiğini analiz ediyoruz. Ayrıca, şirketlerin raporlama süreçlerini düzenlemelerine yardımcı oluyor, uygun nicel ve nitel eşiklerin belirlenmesini sağlıyoruz. Böylece, şirketlerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarını ve uzun vadede değer yaratmalarını destekliyoruz.
Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için lütfen aşağıdaki formu doldurunuz
