Avrupa Komisyonu 19 Eylül 2022’de, “Ortak Pazarı (Single Market)”, Ukrayna’da yaşanan savaş ile birlikte derinleşen enerji krizine karşı korumak için “Ortak Pazar Acil Enstrumanı (Single Market Emergency Instrument (SMEI))” planını açıkladı. Düzenlemenin amacı, gelecekte yaşanması muhtemel acil durumlara karşı, malların, hizmetlerin ve insanların Avrupa piyasalarında serbest dolaşımını korumak. Pandemi süreci, Avrupa Ortak Pazarı kapsamında AB üyesi ülkelerin acil durumlar karşısında koordineli ve uyumlu hareket etme kapasitelerine yönelik yapısal sorunları ortaya çıkarmıştı. Yeni düzenleme ile, ekonomik krizlerin yönetiminin iyileştirilmesine dair bir dizi kararlar alındı. Buna göre;
- “Acil durum planlaması (contingency planning)” kapsamında üye ülkeler arasında kriz protokolleri hazırlanacak ve bu protokollere istinaden eğitimler ve simülasyonlar gerçekleştirilecek
- “Ortak pazar uyanıklık (single market vigilance)” başlığı altında stratejik mal ve hizmetlere yönelik tedarik zincirleri gözetim altında bulundurulacak. Bu tarz ürün ve servislerle ilgili rezervler oluşturularak, ihtiyaç halinde kamu alımları ile boşluklar doldurulacak
- Ortak market acil durum (single market emergency)” çerçevesinde ise, üye ülkeler arasında koordinasyon ve şeffaflığı koruma adına her türlü adım atılacak. Son çare olarak belirli şartlarda ortak pazar prensiplerinden ayrılma seçenekleri değerlendirilecek.
KOBİ’lere Yönelik Açıklanan Paket
Dünya genelinde yaşanan ekonomik sıkıntılar ve enerji krizi Avrupa Birliği’ndeki küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) sarsmaya devam ediyor. Avrupa Birliği’nde faaliyet gösteren yaklaşık 25 milyon KOBİ aynı zamanda 100 milyon kişiye istihdam sağlıyor. AB’deki KOBİ’lerin ayakta kalması ile ilgili yaşanacak sorunlar, tüm üye ülkelerin ekonomileri üzerinde ciddi baskı oluşturma potansiyeline sahip. Aşırı enerji fiyatları, yüksek enflasyon ve tedarik zincirlerin yaşanan daralmalar, KOBİ’lerin faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde yürütmelerini engelliyor.
Avrupa Birliği’ndeki KOBİ’lerin korunmasına yönelik Avrupa Komisyonu tarafından 19 Eylül 2022’de açıklanan pakette üç başlıkta önlemler alınıyor.
Geç ödemeler ile mücadele
Geciken ödemeler nakit krizlerine yol açabildiği için KOBİ açısından büyük tehdit oluşturuyor. Enerji ve hammadde fiyatlarında yaşanan sert artışlar, ödemesi geciken faturaların sayısını da artırıyor. AB’de 2011 yılında yürürlüğe giren “Geç Ödeme Direktifi”ne rağmen, sözleşmelerden kaynaklı borçların yaklaşık %40 zamanında ödenebiliyor. İflasların yaklaşık dörtte birine yol açan geç ödemeler, KOBİ’lerin yeşil dönüşüm kapsamında yatırım yapmasına ve yeni personel istihdam etmesine de engel oluyor. Açıklanan paket ile Avrupa Birliği, geç ödemelerle mücadele için adına yeni kararlar almaya hazırlanıyor;
- İşletmeler arasında yapılan ödemelere yönelik sınırlamaların konulması,
- Daha etkin yaptırımların getirilmesi,
- KOBİ’lerin mükellefiyetlerinin daha sıkı bir şekilde takip edilmesi ve
- Adil olmayan uygulamaları engelleyecek şekilde çözüm mekanizmalarının güçlendirilmesi getirilecek olan önlemler arasında.
İdari prosedürlerin sadeleştirilmesi
KOBİ’ler açısından idari prosedürler ciddi yük oluşturuyor. Örneğin büyük şirketler yasal düzenlemelere uyum için kişi başına ortalama sadece 1 € harcarken, orta ölçekli bir işletme için bu rakam 4 €, küçük işletmeler için ise 10 €’ya kadar çıkabiliyor. Girişimcileri kısıtlamayacak ve uygulanması kolay yasal düzenlemeler, aşırı idari maliyetlerin azaltılması adına önemli.
İdari süreçlerin basitleştirilmesi adına “Your Europe portal” gibi dijital araçlara erişim imkanlarının artırılması ve sade vergilendirme usulleri ile KOBİ’lerin iş yüklerinin azaltılması hedefleniyor. KOBİ’lerin online olarak bilgilere, prosedürlere ve yardım servislerine hızlı bir şekilde ulaşması gerekiyor. Kamu alımları ve fonlar ile ilgili bilgilere KOBİ’lerin engelsiz olarak ulaşması oldukça kritik.
Yatırımlar ve büyüme
Pandemi sonrasında yeşil ekonomiye geçiş, dijitalleşme ve yetenek kazandırma kapsamında 22 ulusal eylem planı çerçevesinde KOBİ’ler için toplamda 44 milyar € kaynak tahsis edildi. Krediler ve hisse destekleri ile bu rakam 109 milyar €’ya çıkıyor. InvestEU fonu kapsamında KOBİ’lere 370 milyar € ilave kaynak sağlanması planlanıyor. Stratejik Yatırımlar için Avrupa Fonu (European Fund for Strategic Investment (EUSI)) kapsamında yaklaşık 1.4 milyon KOBİ, projeleri için destek aldı. Avrupa Birliği ayrıca, KOBİ’lerin borç ödeme gücünü destekleme adına da bir takım ilave destekleri hayata geçirmeye hazırlanıyor.
Avrupa Merkez Bankası’nın yaptığı bir ankete göre, ekonomik durumdaki kötüleşmeden dolayı finansal kuruluşlara erişme beklentisi giderek düşüyor. KOBİ’leri zorlayan bir diğer konu ise, faaliyet gösterdikleri alanlara yönelik yaşanan yetenek açığı (skill gap). “Yetenekler için Pakt” inisiyatifi kapsamında, dijital ortamlarda verilecek kurslar ve uzaktan çalışma yöntemleri ile yetenek açığının giderilmesi amaçlanıyor.
Sonuç ve Değerlendirme
Avrupa Birliği’nde yaşanan ekonomik sorunlar, Türkiye’deki KOBİ’ler açısından bazı fırsatları beraberinde getiriyor. Coğrafi olarak Avrupa’ya yakınlık ve işgücü ücretlerinin düşük olması gibi faktörler, Türkiye’deki KOBİ’lerin Avrupa Birliği’ne ihracatta gücünü artırabilir. Özellikle gelişen pazarlarda rekabet gücü arttırmak için ihtiyaç duyulan yetenekleri kazandırmaya yönelik mesleki eğitimler ve dijital ortamda ihtiyaç duyulan tüm bilgileri sade bir şekilde kullanıcılara sunacak altyapıların oluşturulması, Türkiye’deki KOBİ’lerin güçlenmesine katkı sunacaktır.
Etiketler: Analizler Last modified: 13 Mayıs 2023
