2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması’nın 1.5 derece hedefine ulaşması için 2050 yılına kadar iklim nötr olunması gerekiyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı, mevcut durumu itibariyle yeni bir büyüme stratejisi ve aynı zamanda bir niyet beyanıdır. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu tarafından 14 Temmuz 2021’de açıklanan “55’e Uyum Paketi” ile 2030 yılına kadar emisyonlar %55 azaltılarak, 2050 yılına kadar dünyanın ilk iklim nötr kıtası olma hedefi doğrultusunda politikalar oluşturuluyor.
Yasal Öneriler
Öneriler, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen güncellenmiş 2030 hedeflerini gerçekleştirmek için yasal araçları temsil ediyor. Bunlar, iklim, enerji, ulaşım ve vergilendirme dâhil olmak üzere çok çeşitli politika alanlarını kapsamakta ve Komisyon’un 2030 İklim Hedef Planı’nda yer alan amaçlara ulaşma yollarını ortaya koyuyor.
Öneriler, 2030’a kadar sera gazı emisyonlarında aşağıdaki hususları yerine getirerek bu emisyonlarda azaltım hızını artırmayı hedeflemekte. Avrupa Komisyonu İklim Eylemi Genel Müdürlüğü’nün sunduğu öneriler arasında:
- AB Emisyon Ticaret Sistemi‘nin hedefinin artırılması,
- AB Emisyon Ticaret Sistemi (EU Emissions Trading Sistemi)’nin gözden geçirilmesiyle bağlantılı Piyasa İstikrar Rezervinin Güçlendirilmesi,
- Havacılıkla ilgili AB Emisyon Ticaret Sistemi Direktifi (EU Emission Trading System Directive concerning aviation)’nin revizyonu,
- Üye Devlet emisyon azaltma hedeflerinin (Effort Sharing Regulation) 2030 iklim hedef planına uygun olarak güncellenmesi,
- Arazi kullanımı, ormancılık ve tarım konusuna değişiklikler,
- Yeni binek otomobiller ve minibüsler için CO2 emisyon performans standartlarının revizyonu
- Sosyal İklim Fonu (Social Climate Fund) ile ilgili teklif.
Avrupa Yeşil Mutabakatı önerilerinin amaçları
AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), karbona bir fiyat koyuyor ve her yıl belirli ekonomik sektörlerden kaynaklanan emisyonların sınırını düşürüyor. AB Komisyonu, genel emisyon sınırını daha da düşürmeyi ve yıllık azaltma oranını artırmayı teklif etti. 18 Aralık 2022’de kabul edilen teklif kapsamında binalar ve ulaşım da AB ETS’ye dâhil ediliyor.
Avrupa Birliği, ETS’yi denizcilik sektörünü kapsayacak şekilde genişletmeye ve havacılık için CORSIA’yı uygulamaya hazırlanıyor. Komisyon, havacılık için ücretsiz emisyon ödeneklerini aşamalı olarak kaldırmayı ve Uluslararası Havacılık için küresel Karbon Dengeleme ve Azaltma Programı (CORSIA) ile uyumlu hale getirmeyi amaçlıyor.
Binalarda ve karayolu taşımacılığında kullanılan yakıtlardan kaynaklanan emisyonları karşılamak için yeni bir ETS kurulması ile ilk kez nakliye emisyonlarının da kapsanması planlanıyor.
AB üyesi devletlerin emisyon azaltma hedeflerinin adil ve uygun maliyetli bir şekilde artırılması için Çaba Paylaşım Düzenlemesi kapsamında hedefler güncellendi. 2030’dan itibaren yeni otomobiller ve minibüsler için daha iyi CO2 emisyon hedeflerinin tanıtılması ve Arazi kullanımı, Arazi Kullanımı Değişikliği ve Ormancılık Yönetmeliği’nde reform yapılması ve AB ormanlarının korunması ve genişletilmesi gibi düzenlemeler ile AB ETS çerçevesinde belirlenen hedeflerin desteklenmesi isteniyor.
Sonuç ve tavsiyeler
Yeni yasal teklifler, emisyon ticaretinin yeni sektörlere uygulanması ve mevcut AB Emisyon Ticaret Sisteminin sıkılaştırılması; yenilenebilir enerji kullanımının artması; daha fazla enerji verimliliği; düşük emisyonlu ulaşım modlarının ve bunları destekleyecek altyapı ve yakıtların daha hızlı kullanıma sunulması; vergilendirme politikalarının Avrupa Yeşil Anlaşması hedefleriyle uyumlu hale getirilmesi; karbon sızıntısını önlemek için önlemleri kapsamakta ve uluslararası arenada da AB’yi iklim krizinin çözümünde güçlendirmeyi amaçlıyor.
Özellikle, AB bütçesinde iklime yapılan önemli harcamaları karşılamak için, emisyon ticareti gelirlerinin tamamının iklim ve enerji ile ilgili projelere harcanması görüşü AB düzeyinde artmakta ve önümüzdeki yıllarda daha fazla ülkenin bu konuda adım atarak, hanehalkları, mikro işletmeler vb. üzerindeki olası sosyal etkilerin giderilmesi için daha fazla gelir harcanması beklenebilir. Ülkemizde de gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak, dünyanın ilk iklim nötr kıtası olma yolunu seçen AB politikalarına uyumun sağlanması, hem kendi vatandaşlarımıza hem de dünyaya karşı sorumlulukların karşılanmasında önemli bir adım olacaktır.
Referanslar
EU 2022 Delivering the European Green Deal https://climate.ec.europa.eu/eu-action/european-green-deal/delivering-european-green-deal_en (20.01.2023)
EU 2022 European Green Deal: Commission proposes transformation of EU economy and society to meet climate ambitions https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_21_3541 (20.01.2023)
Etiketler: avrupayesilmutabakatı, ekonomi, enerji, finans, iklim değişikliği, teknoloji, ticaret Last modified: 12 Mayıs 2023
