Sürdürülebilir Üniversite Olmak İtibarı Artırır mı?

Dünyanın önde gelen reklam ajanslarından Young & Rubicam, başarılı markaların “marka canlılığı” ve “marka statüsü” olarak iki niteliğe sahip olduğunu öne sürer. Eğer bir marka, hedef kitlesinin ihtiyaçlarına anlamlı bir şekilde yanıt vererek diğer markalardan sıyrılıyorsa, bu markanın dinamik ve canlı olduğunu söyleyebiliriz. Marka itibarı yüksek olan bir kurumun hedef kitle tanınırlığı da yüksek olur. Bu açıdan bakıldığında üniversitelerde fark yaratabilmek için sürdürülebilirlik konusuna ağırlık verilmelidir.

Bildiğiniz üzere birçok üniversite, paydaşları üzerinde tanıtım filmleriyle etki yaratmaya çalışır. Dolayısıyla bu paydaşların üniversite ile kurduğu iletişim sonucunda edindiği izlenimlerle kuruma karşı algısı ve bağlılığı pozitif yönde gelişir. Nasıl ki tüketiciler kendilerine sunulan hizmetlerin yanı sıra markaların sahip olduğu imaj ve değerlere göre tercih yapıyorsa üniversitelerin tercih edilmesinde de kurumun marka değeri önem taşır. Bu nedenle hedef kitleyle kurulan doğru iletişim sayesinde yaratılan olumlu imaj ve marka değeri, üniversitenin tercih edilmesini sağlar.

Nasıl bir imaja sahip üniversiteler toplum nezdinde başarılı addedilir?

Cevabı aslında çok basit: ‘Sürdürülebilir Üniversite’ olarak. Dünyada birçok üniversite, markalaşmış güçlü bir kurum imajı yaratmak amacıyla içinde bulundukları dünya, çevre ve toplumu da dikkate alarak varlıklarını sürdürebilmek adına sürdürülebilirlik çalışmalarına daha fazla önem vermektedir. Bu kapsamda sürdürülebilirlik faaliyetlerini çalışmalarına entegre eden üniversiteler, toplum nezdinde bilinirliliklerini arttırarak sahip oldukları rekabet avantajı ile uzun dönemde fayda sağlamış olurlar.

Faaliyetlerimiz esnasında doğal kaynakları israf etmeden, çevreye ve insana zarar vermeden hareket etmeyi amaçlayan yeşil yönetim anlayışı 1990’lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilirliği benimsemiş yükseköğretim kurumları, “çevreci kampüs”, “eko-kampüs”, “yeşil kampüs”, “sürdürülebilir kampüs”, “çevreci üniversite” veya “sürdürülebilir üniversite” gibi çeşitli isimlerle anılır. Yeşil Üniversite kavramı, ders müfredatından araştırma projeleri ve yayınlara, çevre kulüplerinden araştırma merkezleri ve enstitüler de dâhil olmak üzere kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarını da içine alan ve “düşünsel evren” olarak tanımlayabileceğimiz bir yapıya sahip; binaları, yerleşkesi ve enerji yönetimi ile çevre dostu bir anlayışla yönetilen üniversiteleri ifade eder.

Sürdürülebilir üniversite modelinin ilk aşamasında üniversite kendi sürdürülebilirlik kavramlarını tanımlarken sürdürülebilirlik hedeflerini de belirler. Bu aşamada belirlenen kavram ve hedefler üniversitenin yönergesinde yer alır. İkinci aşamada, belirlenen hedefler ve üniversitenin sürdürülebilirlik adına yürüteceği faaliyetler doğrultusunda misyonu belirlenir. Üçüncü aşamada, sürdürülebilir hedefleri doğrultusunda örgütsel yapı oluşturulur ve sürdürülebilirlik komitesi tüm paydaşları temsil edecek şekilde oluşturularak sürdürülebilirlik çalışmalarının koordinasyonu ve gerekli fonların sağlanması için desteklenmesi hedeflenir. Dördüncü ve son aşamada ise, eğitim ve araştırma gibi alanlarda farkındalığın arttırılması ve çevreye zarar vermeyecek teknolojilerin kullanımının sağlanması söz konusudur. Sürdürülebilir üniversitenin, toplumun ve tüm paydaşlarının davranışlarını değiştirip şekillendirecek politikaları destekleyerek uygulaması önemlidir.

ÖRNEKLER

ODTÜ KUZEY KIBRIS KAMPÜSÜ

ODTÜ-KKK, temel amacı enerji ve su temini israfını azaltmak olan “Yeşil Kampüs” isimli ilk sürdürülebilir kampüs çalışmasına 2011 yılında başlamıştır. Üniversitenin akademik ve idari personelinin de öğrencilerle birlikte rol aldığı projeyi sürdürülebilir ve iklim dostu çevre için gönüllü bir oluşum olarak tanımlamak mümkün. Yeşil Kampüs projesi, geliştirilen Bisiklet Birinci Kampüsü, Kampüs Bisikleti, Katı Atık Geri Kazanımı, Halk Bahçeleri Projesi ve ODTÜ-KKK’daki Güneş Enerjisi Merkezi gibi alt projeler vasıtasıyla; enerji üretim-iletimini ve verimliliğini artırmayı, atık miktarını azaltmayı, CO2 emisyonunu azaltmayı, yağmur suyu yönetim planı ile doğal kaynakları korumayı, atık yönetimi ile çevre kirliliğini azaltmayı ve iklim değişikliğiyle mücadele etmeyi hedefliyor.

ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ

Türkiye’de ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği sertifikalarına sahip ilk üniversite olan Özyeğin Üniversitesi’nde, kampüs içerisinde bulunan yapılar, Amerikan yeşil bina değerlendirme sistemi olan LEED sertifikasyon kriterlerine göre tasarlanmıştır. Üniversite, enerji verimliliği ve yeşil bina sertifikasyon sistemlerinin yanı sıra; güneş panelleri, yedi adet yeşil çatı ve atık yönetim sistemlerine de sahip.

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ

Boğaziçi Üniversitesi, sürdürülebilirlik konusunda çeşitli faaliyetler ve uygulamalar yürütmektedir. Öncelikle, kampüs binalarında LEED sertifikalı yeşil bina uygulamaları ile çevre dostu bir yapıya sahip olan üniversitede ayrıca, enerji verimliliği için LED teknolojili aydınlatma sistemleri kullanılmaktadır.

Entegre katı atık yönetimi ve geri kazanılabilir atık yönetimi gibi konulara da özel önem verilmekte, bu bağlamda personel eğitimleri düzenlenmektedir. Atıkların geri dönüşümü için farkındalık yaratmayı hedefleyen bu eğitimler, sürdürülebilirlik ilkelerini tesis içinde benimsemeyi amaçlamaktadır.

Öğrencilerin çevre bilincini artırmak için çevrimiçi anket sistemleri ve ölçüm araçları kullanılmakta, bu sayede sürekli iyileştirme sağlanmaktadır. Ayrıca, konferans ve seminerler düzenlenerek öğrenci ve akademisyenlerin sürdürülebilirlik konusunda bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Her yıl düzenlenen Greenfest etkinliği ile de kampüs yaşamını daha yeşil ve sürdürülebilir kılmak için çeşitli etkinlikler ve atölye çalışmaları gerçekleştirilmektedir.

Üniversite, karbon ve su ayak izini minimize etmeye yönelik uygulamalar ve yağmur suyu yönetimi gibi projelerle de çevresel sürdürülebilirliği desteklemektedir. Kampüs stratejik planında “Yeşil Kampüs” başlığına özel bir vurgu yapılırken, sürdürülebilir kalkınma konusunda da çeşitli kurslar sağlanmaktadır.

Son olarak, bisiklet taşımacılığı ve ulaşım konusunda yapılan çalışmalar ile kampüs içi ve çevresi ulaşımının daha sürdürülebilir olması hedeflenmektedir.